بهترین عسل ایران کجاست؟
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که بهترین عسل ایران کجاست…اردبیل؟خوانسار؟و…
شاید بتوان عسل ها را در یک تقسیم بندی به دو نوع عسل تک گل و عسل چندگیاه طبقه بندی کرد.
عسل تک گل:
گاهی پیش می آید که یک منطقه از کشور دارای پوشش گیاهی منحصر به فرد از یک نوع گل خاص است.در این صورت آن نوع عسل فقط در آن منطقه تولید می شود.مانند عسل کنار یا همان عسل سدر که بیشتر در جنوب کشور تولید می شود یا عسل مرکبات که هم در باغات مرکبات شمال و هم جنوب ایران تولید می شود و یا عسل زرشک وعسل عناب که در خراسان جنوبی تولید می شود.
برخی گیاهان هم در بسیاری از نقاط کشور می روید و عسل آن نیز در مناطق زیادی از کشور تولید می شود مانند عسل گون، عسل آویشن،عسل اسطوخودوس، عسل یونجه و…به این عسل ها عسل تک گل می گویند.
البته ناگفته نماند که منظور از عسل تک گل عسلی است که پوشش گیاهی غالب منطقه تولید آن از همان گل بوده است و زنبور بیشتر از شهد آن گل استفاده کرده است طبیعتا احتمال اینکه زنبور در این بین از گل های دیگر هم تغذیه کرده باشد وجود دارد.
عسل چند گیاه:
عسل هایی که در مناطقی تولید می شود که پوشش گیاهی منطقه از گیاهان مختلف است و حجم پوشش یک گیاه خاص نسبت به بقیه بیشتر نیست یا آنقدر بیشتر نیست که عطر و طعم آن غالب شود.
برمی گردیم به سؤال اول…بهترین عسل ایران مال کجاست؟با مقدمه ای که ذکر شد می توان گفت در مورد عسل های خاص یک منطقه این سؤال خیلی مورد قبول نیست چراکه جای دیگری آن نوع عسل تولید نمی شود…اما در مورد عسل هایی که در مناطق مختلف ایران تولید می شود باید گفت هر جا که زنبوردار کمتر در تولید عسل از تغذیه مصنوعی استفاده کرده باشد.ممکن است عسلی که مثلا در اردبیل تولید می شود به مراتب کیفیت کمتری نسبت به عسل تولید شده در اطراف مشهد داشته باشد و یا بالعکس…
به عقیده ما این که عسل در چه منطقه ای تولید شده است خیلی مهم نیست. مهم این است که زنبورها در آن منطقه بیشتر از شهد گل ها تغذیه کرده اند یا تغذیه مصنوعی؟
قیمت عسل
یک جمله مهم « ممکن است پایین بودن قیمت عسل دلیلی بر بی کیفیتی و یا تقلبی بودن آن باشد اما بالا بودن قیمت عسل لزوما به معنای کیفیت عسل نیست.»
نکته دوم اینکه ااگر قصد خرید عسل با قیمت بالا دارید از فروشندگان معتبر و از کسانی که برگه آزمایش از عسل خود ارائه می دهند و ابایی از آزمایشگاه رفتن عسل خود ندارند خرید کنید.متاسفانه گاها دیده می شود قیمت عسل ها کاملا سلیقه ای و غیر متناسب با کیفیت آن ها تعیین می شود.
باید بدانید که آزمایش عسل در آزمایشگاه مواد غذایی انجام می گیرد و هر آزمایشگاهی این آزمون را انجام نمی دهد.
تک گل بودن و خاص بودن عسل نیز در قیمت عسل تاثیر گذار است.طبیعتا قیمت عسل هایی که در مناطق خاص تهیه می شود و میزان تولید آن نیز کم است از قیمت عسل های دیگر بیشتر است.
قیمت عسل های مرغوب در ایران عمدتا کمتر از صد هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است . (سال 96)
شکرک زدن عسل
تقریبا تمام کسانی که در مورد عسل اطلاعات خوبی دارند هم نظرند که شکرک زدن عسل دلیل بر کیفیت عسل است.
مثلا دکتر « نعمت الله شهرستانی » در کتاب « زنبور عسل و پرورش آن » اشاره می کند که عسل وقتی رسوب می دهد حتما سالم و طبیعی است ولی وقتی رسوب نمی دهد می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد که تشخیص آن به عهده آزمایشگاه است.
یا دکتر « محمد دریایی » در کتاب « معجزات درمانی عسل و انگبین ها » بیان می کند عسل طبیعی و خالص باید شکرک بزند.آنزیم دیاستاز و هم چنین قند (گلوکز) بالای موجود در عسل از عوامل مهم در شکرک زدن عسل است.
عسل های شفافی که ما در بازار می بینیم یا زمان شکرک زدن آن ها فرا نرسیده است – زمان شکرک زدن عسل به نوع گلی که زنبور از آن تغذیه کرده و به اجسام خارجی احتمالی در عسل بستگی دارد.- یا اینکه اصلا عسل نیستند و از ترکیب موادی چیزی شبیه عسل تهیه شده است و یا اینکه با حرارت دادن شکرک آن باز شده است.گاهی اوقات نیز برای جلوگیری از شکرک زدن عسل به آن مواد افزودنی اضافه می کنند.
باید توجه داشت که برای باز کردن شکرک عسل نباید حرارت خیلی بالا و مستقیم به آن داد – مساله ای که خیلی از عرضه کنندگان عسل رعایت نمی کنند.- شما نیز می توانید در منزل شیشه عسل را در یک ظرف آب بگذارید و آن را بالای سماور یا بخاری بگذارید البته توجه داشته باشید آب تا حدی داغ شود که بتوانید دستتان را داخل آن نگه دارید.پس از مدتی کم کم عسل دوباره به حالت مایع و قابل مصرف بازمی گردد.
یکی از روش های تشخیص عسل طبیعی همین شکرک زدن عسل است به نحوی که وقتی عسلی شکرک زده است احتمال ٱن که عسل طبیعی و سالمی باشد بسیار بیشتر است.مقاله کامل روش تشخیص عسل طبیعی را اینجا بخوانید.
عسل با موم آری یا نه؟
عسل با موم در بازار عسل به وفور یافت می شود باید توجه داشت که اکثر عسل های با موم دارای موم هایی هستند که علاوه بر اینکه ممکن است بیش از یکسال از بافته شدن آن ها گذشته باشد اکثرا دارای لایه ای در وسط هستند که توسط دستگاههایی از موم های چند سال استفاده شده توسط زنبورها تهیه می شود و گاها برای اینکه این لایه ها (در اصطلاح زنبورداری به این لایه ها برگه موم می گویند) به هم نچسبد به آن ها مواد خاص می زنند.
از طرف دیگر بسیاری از داروهایی که برای مبارزه با بیماری ها و آفات زنبور عسل استفاده می شود در این موم ها رسوب می کند.
پس نتیجه گیری ما این است که حدالامکان عسل با موم مصرف نکنید مگر اینکه موم هایی باشد که صد در صد زنبور بافته باشد.
رنگ عسل باید چگونه باشد؟
رنگ عسل بستگی به نوع شهد مصرفی دارد و از زرد بسیار روشن تا قرمز تیره متغیر می باشد.(رنگ عسل آویشن قرمز ،رنگ عسل اقاقیا بی رنگ، رنگ عسل اسپرس زرد طلایی،رنگ عسل بهارنارنج زرد طلایی، رنگ عسل اسطوخودوس طلایی،رنگ عسل گون زرد و رنگ عسل یونجه زرد روشن یا بی رنگ) می باشد.منطقه جغرافیایی و شرایط آب و هوایی نیز در تعیین رنگ عسل بی تاثیر نیست.
پس رنگ عسل نمی تواند عامل تعیین کننده برای تشخیص کیفیت عسل باشد.معمولا مصرف کنندگان عسل در ایران رنگ تیره قرمز عقیقی را می پسندند.
عطر و طعم های مختلف عسل
عطر و طعم عسل نیز مانند رنگ عسل متناسب با گیاهی است که زنبور از آن تغذیه کرده است.بی طور کلی رنگ و طعم عسل تا حدودی به هم وابسته اند به طوری که معمولا عسل های روشن طعم ملایم و عسل های تیره طعم تند دارند.
طعم عسل بیشتر به طائقه مصرف کننده بستگی دارد و ممکن است بسیاری از طعم ها که در یک منطقه یا برای برخی افراد مطلوب هستند در منطقه ای دیگر و برای برخی دیگر از افراد مطلوب نباشد.
منابع استفاده شده:زنبور عسل و پرورش آن نوشته دکتر نعمت الله شهرستانی – معجزات درمانی عسل و انگبین ها نوشته دکتر محمد دریایی
بهترین عسل ایران – تهیه و تنطیم توسط بخش مقالات عسل نیل پر